5min. leestijd

PAO en Axon

AXON Leertrajecten, het opleidingsinstituut voor mbo- en hbo-professionals die werken met mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH), is sinds 1 januari 2023 onderdeel van PAO Psychologie. Het echtpaar Leo en Svea Brederveld, de voormalige eigenaren van AXON, was op zoek naar een partij die de toekomst van het opleidingsinstituut kan garanderen, en de middelen en knowhow in huis heeft om het opleidingsinstituut door te ontwikkelen. Die vonden ze in PAO. De naam AXON leertrajecten blijft bestaan evenals de website axonleertrajecten.nl waar het scholingsaanbod van AXON is te vinden.

AXON Leertrajecten sinds 1 januari 2023 onderdeel van PAO Psychologie

Ter gelegenheid van deze belangrijke mijlpaal voor AXON en PAO, praten voormalig eigenaren Leo en Svea Brederveld, de directeur van PAO Margriet Wensink en Severine van Grunsven, de programmamanager van het AXON-aanbod, je bij over:

de toegevoegde waarde voor professionals die werken met mensen met hersenletsel
een stukje geschiedenis van 15 jaar AXON
het belang van AXON voor het werkveld
de toekomst van AXON

De toegevoegde waarde voor professionals die werken met mensen met hersenletsel

‘Als je kijkt naar hoe PAO en AXON werken dan is dat vergelijkbaar’, vertelt Leo. ‘Een verschil is echter dat PAO moderner is. De vergelijkbare benadering van scholing waar Leo op duidt, slaat vooral op het persoonlijke, de vormgeving van de inhoud en de betrokken docenten die allen naast hun docentschap in de praktijk werkzaam zijn. Wij zien alleen maar voordelen dat AXON onder de paraplu PAO verdergaat.’ ‘Met moderner, bedoel ik dat zij sneller in staat zijn om bijvoorbeeld blended learning vorm te geven. Daarnaast heeft PAO de mensen om open inschrijvingen toe te voegen, en om sneller in te spelen op ontwikkelingen in het werkveld.’

De expertise en ervaring van PAO
‘Wij zouden wel kunnen moderniseren’, vult Svea aan, ‘maar omdat wij met name alles met z’n tweeën hebben gedaan, kwamen we daar gewoon nog niet aan toe. Bovendien vergeet Leo te vertellen dat hij de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. In dat opzicht is het ook tijd om te stoppen’.

Alle lagen in één organisatie
Margriet: ‘We hebben elkaar gevonden op het vakgebied via een docent die zowel bij AXON als PAO betrokken is’, vertelt ze over hoe het eerste contact tussen beide scholingsorganisaties tot stand is gekomen. ‘AXON heeft gebouwd aan een sterke inhoud en netwerk van docenten en is stevig vertegenwoordigd in allerlei netwerken in het veld. Wij denken dat we op het vakgebied dat ons verbindt, meer kunnen bereiken met AXON aan boord. Door onze wo-doelgroep uit te breiden met mbo- en hbo-professionals, kunnen we op alle lagen in een organisatie de expertise op het gebied van NAH vergroten en deze beter op elkaar aan laten sluiten.’

Verbinding tussen diagnostiek en begeleiding
‘Het leuke is, vult programmamanager Severine aan, ‘dat onze belangrijkste klanten vooral uit de verstandelijk gehandicaptensector komen terwijl in de instellingen waar de professionals werken ook mensen met NAH worden begeleid. PAO en AXON zijn daar vaak beide betrokken bij scholing, maar tegelijkertijd zijn dit tot nu toe altijd gescheiden werelden geweest. Die kunnen we nu bij elkaar brengen.’ Maar ook binnen de ggz, onze andere belangrijke cursistengroep, is er op het vlak van NAH van alles aan de hand. Het maatschappelijk bewustzijn voor mensen met NAH groeit. Daar hebben een docent van AXON en de Hersenstichting zich heel hard voor gemaakt. Professionals binnen de ggz worden zich steeds meer bewust dat ze met mensen met NAH te maken kunnen hebben. Dat was voorheen niet zo.

De cursus om NAH te kunnen signaleren en diagnosticeren heeft PAO, en het vervolg heeft AXON in huis. Op het moment dat je dus weet dat je met iemand met NAH te maken hebt, vind je alle expertise op het vlak van begeleiding bij AXON. PAO en AXON maken dus een mooie verbinding tussen diagnostiek en begeleiding.’

Een stukje geschiedenis: 15 jaar AXON

Toonaangevend opleidingsinstituut
Leo en Svea hebben in de afgelopen 15 jaar AXON uitgebouwd tot wat het nu is, een toonaangevend opleidingsinstituut voor professionals op mbo- en hbo-niveau die werkzaam zijn in de paramedische en facilitaire begeleiding van mensen met niet aangeboren hersenletsel. Leo had in zijn werk altijd al veel te maken met mensen met NAH. ‘Op verzoek van het Nederlands Centrum Hersenletsel heeft onze voorganger een gedegen mbo-opleiding neergezet. Dit hebben wij daarna uitgebreid met diverse aanvullende workshops en trainingen.’ Toen het aanbod kwam om AXON over te nemen, hebben Leo en Svea gezamenlijk besloten voor het ondernemerschap te kiezen. Svea was verantwoordelijk voor de administratie, het organisatorische deel en de backoffice, waar Leo zich bezig hield met de vragen die speelden in de markt en de inhoud van het scholingsaanbod in overleg met docenten. De eerste jaren werden wij daarbij ondersteund door onze kinderen.

Het begin: basiscursussen voor mbo-professionals in de zorg
AXON, dat begon als scholingsinstituut met basiscursussen voor mbo-professionals in de zorg, was een initiatief van het Nederlands Centrum voor Hersenletsel, een instituut dat door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in het leven is geroepen om aandacht te vragen voor de problematiek die voortkomt uit niet aangeboren hersenletsel.

Beter inzicht in de gevolgproblematiek van NAH
Leo: ‘Toen wij AXON overnamen was er een hele grote behoefte aan kennis op dat vlak. Dus vanuit die basiscursussen zijn we meer aanbod gaan ontwikkelen dat aansloot op vragen die organisaties hadden. Daarmee is een heel pakket van cursussen, workshops en trainingen ontstaan voor professionals in de zorg, maar ook voor mensen in de arbeidsintegratie en het speciaal onderwijs. Het doel van AXON was – en is het nog steeds – professionals beter inzicht geven in de gevolgproblematiek van niet aangeboren hersenletsel, waardoor zij anders in hun werk gaan staan en beter in staat zijn deze doelgroep te begeleiden. Denk hierbij aan cursussen op het gebied van omgang en communicatie van cliënten met hersenletsel of hun directe naasten.’

De verpleeghuissector
Een voorbeeld van zorgprofessionals die werken met mensen met niet aangeboren hersenletsel zie je in de verpleeghuissector, terwijl in die sector mensen tot voor kort niet op de hoogte waren van het scholingsaanbod van AXON. Leo: ‘We hebben de laatste jaren veel tijd en aandacht besteed aan de opzet van het aanbod voor deze groep professionals. En met veel succes. Zo hebben wij in meer dan 10 verpleeghuisorganisaties scholingen gegeven.’

Meer bewustwording
Momenteel breidt de scholingsbehoefte op het gebied van niet aangeboren hersenletsel zich verder uit naar verdieping voor verpleegkundigen, de nieuwste cursus van AXON sinds 2022. Deze ontwikkeling bouwt voort op het beleid van het ministerie van VWS waarin meer aandacht wordt gevraagd voor bijzondere doelgroepen in de zorg, waaronder de mensen met niet aangeboren hersenletsel, die gedragsproblemen hebben of op een laag bewustzijnsniveau functioneren.

Aanbod afstemmen op nieuwe ontwikkelingen
Leo: ‘De competentieprofielen voor functies van mensen die met cliënten met NAH werken zijn in principe klaar. Die hebben we samen met professionals uit de verschillende netwerken in het werkveld ontwikkeld. Daar hebben wij vervolgens de inhoud van de cursussen op afgestemd. Vanwege het tekort aan kennis binnen verpleeghuizen zijn wij een samenwerkingsverband aangegaan met Nieuw Berkendael en hebben we zelf op basis van een competentieprofiel dat we met elkaar ontwikkeld hebben, scholing opgezet. Dit kan onder de paraplu van PAO verder worden uitgebouwd.’ Svea: ‘Mensen worden zich steeds meer bewust dat het belangrijk is te weten of iemand mogelijk NAH zou kunnen hebben, en dat de juiste kennis nodig is om deze doelgroep goed te kunnen begeleiden. Daarnaast zie je dat gedegen bijscholing een manier is om professionals vast te houden en het personeelsverloop in de zorg terug te dringen.’

Het Hersenletsel Congres
De afgelopen 15 jaar hebben Leo en Svea naast de cursussen ook elk jaar het Hersenletsel Congres georganiseerd. ‘Nieuwe ontwikkelingen waar we met onze cursussen niet aan toe kwamen, lieten we daar door experts presenteren’, legt Leo uit. ‘Dat leidt ook weer tot een behoorlijke stroom van deskundigheid en nieuwe contacten om cursussen mee te ontwikkelen. Verder kunnen collega’s elkaar daar ontmoeten. Erg belangrijk. Dat zie je ook tijdens de cursussen. Als je mensen de kans geeft om elkaar te ontmoeten, kunnen ze van elkaar leren. Dat is een cadeautje wat je er als cursist altijd bij krijgt.’

Pluim voor het docententeam
Tot slot wil Svea graag aandacht voor de docenten van AXON. ‘Wij hadden het de afgelopen jaren niet zo goed kunnen doen zonder ons docententeam. Daar zijn we hen enorm dankbaar voor.’ Leo: ‘Ja, dat is echt zo. Goed dat je dat zegt Svea. Ons geluk is dat we hele goede docenten hebben gehad, die veel kennis en kunde in huis hebben, en heel trouw zijn aan en zich verbonden voelen met AXON. Onze docenten weten altijd weer vol energie en enthousiasme een cursus vorm te geven. Dat vind ik toch wel heel knap. De docenten zijn in feite AXON. We maken samen de scholing waar de docenten ieder op hun eigen manier volledig achter staan. Vanwege de goede naam van AXON, vroegen professionals geregeld of ze docent bij ons konden worden. Daardoor hadden we het voordeel dat we altijd onze docenten hebben kunnen uitkiezen. Want het lesgeven op mbo-niveau met name heel praktische en gericht op uitvoerenden, vraagt nogal wat van een docent op wetenschappelijk niveau.

Het belang van AXON voor het werkveld

Meer werkplezier voor de professional
Kennis over NAH is niet alleen beter voor de cliënt die te maken heeft met deze problematiek, maar ook voor de begeleidende professional omdat deze ervaart dat wat hij of zij doet door beter inzicht nu wel werkt. Dat leidt tot meer werkplezier. ‘Absoluut’, onderstreept Svea. ‘We hebben laatst een introductiecursus gegeven aan chauffeurs en ondersteunend personeel. De cursus is heel laagdrempelig en toegankelijk. Als je achteraf merkt hoe blij de cursisten zijn omdat ze veel beter begrijpen waarom die cliënt doet wat ie doet, en er daardoor veel beter mee kunnen omgaan, dan stemt dat tot tevredenheid. Een van de deelnemers gaf terug in de evaluatie dat hij al twintig jaar met deze doelgroep werkt maar nooit heeft geweten waarom de cliënt zich zo gedraagt, en nu wel. “Had ik dit maar eerder geweten”, had hij opgeschreven.’

Beter ondersteuningsplan
‘Aan de introductiecursus waar Svea het net overhad, nemen ook cursisten deel die dagelijks patiënten wassen’, gaat Leo verder met nog een voorbeeld dat illustreert waarom kennis over NAH zo belangrijk is. ‘Zij zijn gemiddeld een uur met een client bezig. Als je dan niet goed snapt hoe dat werkt in de hersenen van je client, kun je ontzettend de plank misslaan. Door er een beetje meer over te weten, kun je anders reageren en kun je ook zaken signaleren die een begeleider niet ziet. Tijdens zo’n badmoment gebeurt heel veel. Als de opgedane waarnemingen op een goede manier worden overgedragen aan de begeleiders, kan dit ook bijdragen aan een beter ondersteuningsplan voor deze cliënt.’

Minder gedragsproblemen, een cliënt die zich beter voelt
‘Het is zo jammer om te zien dat onkunde tot verkeerde keuzes leidt’, benadrukt Leo. ‘Ik heb zoveel voorbeelden gezien van begeleiders die denken dat hun cliënten moedwillig vervelend tegen hen doen. Maar als je dan vertelt dat de client gewoon zo is, dat het gedrag met hersenletsel te maken heeft, en dat het een kwestie is van een andere benadering, verandert dit ten positieve. Op het moment dat je weet hoe het bij iemand met NAH werkt, zullen gedragsproblemen minder optreden en ben je ook alerter op signalen dat het uit de hand zou kunnen gaan lopen waardoor je eerder kunt ingrijpen of kunt sturen zodat het niet mis hoeft te gaan. Je kunt als begeleider of ondersteuner veel meer doen als de cliënt zich beter voelt omdat ie beter wordt begrepen.’

Groeispurt
Leo en Svea beseffen dat waar ze naar streefden de afgelopen 15 jaar nooit af zal komen. Leo: ‘De ontwikkelingen staan niet stil. Onze voorganger was heel goed in het ontwikkelen van mbo-onderwijs, daar zijn wij hem nog steeds erg dankbaar voor. Dankzij de contacten die ik al had in de zorg en dienstverlening aan mensen met hersenletsel en door de manier waarop we die hebben uit kunnen breiden, waren we in staat verder te groeien. Door corona is er veel veranderd, zoals meer online-aanbod. Ik denk met name doordat we AXON nu hebben overgedragen aan PAO, de toekomst gegarandeerd is en AXON weer een groeispurt kan doormaken. Er liggen heel veel mogelijkheden voor doorontwikkeling.’

De toekomst van AXON

Breder toegankelijk met open inschrijvingen
Wat de overname precies gaat betekenen voor AXON is op voorhand niet te voorspellen, maar er zijn voornemens en plannen genoeg. Margriet, directeur van PAO: ‘We willen allereerst het AXON-aanbod breder toegankelijk maken door open inschrijvingen aan te bieden. Vanaf dit jaar kunnen professionals daar al van profiteren.’ ‘Dat sluit ook aan op de huidige ontwikkelingen dat instellingen meer moeten gaan samenwerken’, vult Severine, de programmamanager van het AXON-aanbod, aan. De zorg en begeleiding voor deze doelgroep is nu erg gefragmenteerd. Er worden regionale expertisecentra en kwaliteitscentra opgericht en er zijn allerlei slimme mensen over aan het nadenken hoe de samenwerking beter kan. Ook Leo is daar heel actief in geweest binnen de verschillende netwerken.’

Nieuw aanbod
Margriet: ‘Daarnaast hebben we de ambitie om nog meer kennis uit de netwerken waar AXON bij betrokken is te vertalen in opleidingen.’ ‘AXON heeft gespecialiseerde opleidingen aan die redelijk uniek zijn in de markt, waarbij Leo de rol heeft gepakt om competentieprofielen voor NAH-professionals op te stellen. Dus we hebben ook veel te brengen als het gaat om nieuwe opleidingen, vertelt Severine. ‘We kunnen meedenken in deze ontwikkelingen vanuit expertise en ruime ervaring in het opleiden van NAH-professionals en hebben zicht op hun scholingsbehoeften.’ Bijvoorbeeld op het vlak van de zorg voor mensen met dementie’, oppert Margriet. ‘Dit sluit aan bij zowel waar professionals in deze sector behoefte aan hebben als de vergrijzende samenleving.’

Kruisbestuiving van methodieken
Programmanager Severine, het nieuwe gezicht van AXON voor docenten en klanten, ziet zichzelf als een soort makelaar tussen die twee partijen. ‘Ik vind het heel leuk om samen met de verschillende docenten, klantorganisaties en cursisten te kijken naar wat we voor elkaar kunnen betekenen. Uit een enquête onder cursisten kwam neuropsychologie als belangrijk onderwerp naar voren waar mensen meer over willen weten. In vg-instellingen wonen cliënten met aangeboren hersenletsel waar de methodiek van niet aangeboren hersenletsel heel goed bij aansluit en wellicht ook andersom. Ik vind het ontzettend interessant om de kruisbestuiving tussen die twee samen te onderzoeken en te initiëren.’

Verbinding zoeken
Margriet: ‘Severine is een ander soort verbinder dan Leo. Leo is vooral een verbinder vanuit inhoud. Nu is het nodig dat op een andere manier die verbinding wordt gelegd.’ Severine: ‘De kennis ligt buiten en vooral ook bij de docenten. Ik moet er net voldoende verstand van hebben om erover mee te kunnen praten en te kunnen signaleren wanneer het tijd wordt om experts et elkaar in contact te brengen omdat daar wel eens iets moois uit kan ontstaan. Dat vind ik het mooiste om te doen.’

Onderwijskundige visie integreren
Margriet: ‘Daarnaast hebben we onderwijskundigen in huis met kennis en expertise over welke werk- en leervormen aansluiten bij welke doelgroep, leerdoelstellingen, leervraag et cetera. Zij gaan naar de programma’s van AXON kijken, onze onderwijskundige visie integreren en als dat past blended learning toe te voegen. Dan gaan we natuurlijk heel goed analyseren wat werkt. Want wat bij de wo-doelgroep werkt hoeft niet per se te werken bij de mbo- en hbo-doelgroep. Dit gaan we samen met cursisten evalueren zodat we blijven doen wat werkt en onszelf kunnen blijven verbeteren.’

Meer weten?

Op de website van AXON vind je alle informatie over de opleidingen, cursussen en elearnings. Wil je meer weten?

Wie is Severine?

Severine, programmamanager van AXON sinds 1 januari 2023, werkt inmiddels vijf jaar bij PAO, de laatste jaren als programmanager. Het toeval wil dat ze tijdens haar opleiding tot psychodiagnostisch werkende in aanraking kwam met NAH, nadat ze een intelligentieonderzoek had afgenomen bij een meisje in de onderbouw van het voorgezet onderwijs. ‘Het meisje viel behoorlijk uit op bepaalde onderdelen. Dan ga je als stagiaire natuurlijk eerst denken dat je de test niet goed hebt afgenomen. Uit heel kleine lettertjes in haar dossier kwamen we erachter dat ze NAH had.

Op tijd de juiste hulp en zorg
Op de basisschool kon het meisje gewoon meekomen en werd er geen aandacht meer aan besteed. Totdat ze naar de middelbare school ging met een kleine aantekening dat ze bij gym moeten opletten dat ze geen bal op haar hoofd krijgt. Er was wat kapotgegaan in haar hersenen waar ze in de ontwikkeling als jong kind geen last van had maar wat tijdens de pubertijd naar boven kwam. Dit, omdat in deze periode bepaalde hersengebieden pas tot ontwikkeling komen of er meer eisen aan worden gesteld. Ik vond dit een eyeopener in de zin van dat ik me realiseerde dat mensen voldoende moeten weten over NAH binnen alle sectoren waar deze mensen terechtkomen. Dat voorkomt dat de problematiek schrijnend wordt omdat eerder de juiste hulp in zorg en onderwijs gegeven kan worden. Ik vind het mooi dat dit thema nu weer op mijn pad komt in mijn functie als programmamanager van AXON.’

Lees hier meer over Severine of neem contact met haar op

Meer over: