Cursus Observeren als diagnostisch middel

Toepassing in handelingsgerichte diagnostiek bij leer- en gedragsproblemen
In de diagnostiek rondom leerproblemen en sociaal-emotionele problematiek wordt vaak gewerkt met gestandaardiseerde vragenlijsten, tests en toetsen. Wist je echter dat een observatie in de klas, op de speelplaats of in de groepsetting vaak een ander perspectief kan geven op de gesignaleerde problemen.
Gedragsdeskundigen blijken in de praktijk observaties weinig in te zetten.

In deze cursus leer je hoe je observaties systematisch onderdeel kan maken van je diagnostische proces.
Je kunt observaties inzetten voor hele uiteenlopende hulpvragen en soorten problematiek. Denk bijvoorbeeld aan storend gedrag, sociaal-emotionele problematiek, concentratie- of motivatieproblemen. Voor elk van de hulpvragen kun je een andere vorm van observatie inzetten.
Eigenlijk alle problemen die waarneembaar zijn in gedrag kunnen we met een observatie verhelderen of verklaren.

Het kader van deze cursus is de handelingsgerichte diagnostiek. Observaties zijn van grote waarde om na te gaan hoe het kind in zijn systeem (de klas of thuis) functioneert, zodat je goed kunt adviseren en gericht bent op de context, de situaties waarin het kind dagelijks verkeert. Sterk aan een observatie is dat je deze handelingsgericht of veranderingsgericht kunt inzetten, waardoor je vanuit de observatie richting krijgt op een passende interventie of begeleiding. Vanuit dit kader besteden we aandacht aan het rapporteren van observaties en de rol van subjectiviteit. Hoe kun je zo concreet mogelijk rapporteren en interpretaties beperken? Hoe zorg je voor transparantie in je diagnostiek?

In deze korte cursus krijg je theorie en praktische handvatten voor het uitvoeren van vrije en gestructureerde observaties en maak je kennis met kijkwijzers die ook in het onderwijs worden gebruikt.
In de cursus werk je aan het ontwerpen of verfijnen van een observatie-instrument. Daarnaast gaan we in op het verwerken en gebruiken van de observaties in diagnostische besluitvorming en rapportage.

Lees hier het interview met Tirza Bosma, over Observeren als diagnostisch middel bij leer- en gedragsproblemen: ‘Je krijgt een completer beeld om tot passende handelingsadviezen te komen’

Kernpunten:

• systematisch leren observeren;
• observeren rapporteren en inpassen binnen handelingsgerichte diagnostiek;
• gedragsfunctieanalyse (GFA) leren uitvoeren;
• veranderingsgerichte observaties toepassen.

Prijs inclusief:

• toegang tot de online leeromgeving van PAO;
• uitgebalanceerde mix van klassikaal, online en informeel leren (blended learning);
• geaccrediteerd certificaat;
• uitgebreide lunch.

Studiebelasting:

• Klassikale uren | 12.5 uur
• E-learning | 1,5 uur
• Zelfstudie | 12 uur

Bijeenkomst 1 | Observatietechnieken, observatieplan en observatie binnen HGW
Na deze bijeenkomst

• Heb je kennis van verschillende observatietechnieken
• Heb je inzicht in het gebruik van observaties in de diagnostiek van onderwijsleer, gedrags- en sociaal emotionele problemen
• Heb je praktische observatievaardigheden ontwikkeld

Bijeenkomst 2 | Praktijkobservatie bespreken, rapportage, gedragsfunctieanalyse en advisering 
Na deze bijeenkomst

• Inzicht in het gebruik van observaties in de diagnostiek van onderwijsleer, gedrags- en sociaal emotionele problemen
• Heb je praktische observatievaardigheden ontwikkeld
• Inzichten uit observaties toepassen in de diagnostische besluitvorming en handelingsgerichte advisering
• Kun je vanuit observatie-data een gedragsfunctieanalyse maken

Werkwijze
De cursus bestaat uit afwisselende werkvormen. Je krijgt korte presentaties van de docent, bespreekt en bediscussieert literatuur, bekijkt videomateriaal en werkt aan opdrachten in kleine groepen. Het grootste deel van de cursustijd wordt besteed aan kennismaking met de observatietechnieken en de toepassing in de handelingsgerichte diagnostiek. Tussen de bijeenkomsten maak je een huiswerkopdracht die is gericht op toepassing van een of meer observatietechnieken in je eigen praktijksituatie. Na afloop van de cursus schrijf je een handelingsgericht diagnostisch verslag op basis van een verrichte observatie in de eigen werksetting en een reflectie op het proces.

Literatuur
We laten je ruim voor de startdatum van de cursus via onze online leeromgeving weten over welke boeken je moet beschikken. Naast de aan te schaffen literatuur vind je in de online leeromgeving ook eventuele aanvullende artikelen, het cursusprogramma en voor elke bijeenkomst de voorbereidende opdrachten.

Deze cursus is interessant voor startende professionals met een universitaire opleiding. Je werkt met kinderen met leer-, gedrags- of sociaal-emotionele problematiek. In je werk heb je diagnostiek in jouw takenpakket zitten.

Je kunt hierbij denken aan psychologen, (ortho)pedagogen, gedragsdeskundigen die werkzaam zijn onderwijs, jeugdzorg, GGZ of zorg voor mensen met een beperking
Ben je al meer ervaren in het systematisch inzetten van observaties in het diagnostisch proces? Heb je al inzicht in verschillende observatietechnieken? Dan kun je deze cursus volgen om je kennis op te frissen.
Deelnemers komen vaak uit uiteenlopende werkplekken, waardoor je van elkaar kunt leren. De docent heeft voornamelijk ervaring binnen de onderwijssetting. Haar casusinbreng komt vanuit deze setting. Je kunt zelf, samen met de docent en/of mede-deelnemers eenvoudig een vertaalslag naar jouw praktijk maken.

Twijfel je of deze cursus geschikt is voor jou? Neem dan contact met ons op via info@pao.nl.