De dilemma’s van ambulante hulpverlening in de jeugdzorg

De doelen van cliënt en gemeente zijn verschillend. Wat nu?
Volgens Elise kom je een stuk verder door echt samen met de cliënt aan doelen te werken. Maar soms komen de doelen die de gemeente heeft gesteld, en de doelen van de cliënt niet overeen. ‘Dit komt voor in 20% van de hulpverleningstrajecten. Het Centrum voor Jeugd en Gezin heeft een plan waar jij als hulpverlener een arrangement voor maakt en waarin je de gestelde doelen inplant. Zodra je aan de uitvoering begint, blijken de doelen van het gezin echter anders te liggen. Bijvoorbeeld in het gezinsplan staat als doel sociale vaardigheden vergroten, terwijl de cliënt vindt dat dit niet het probleem is, Hij wil leren meer structuur aan te brengen. Maar als hulpverlener moet je toch je doelen halen. Hoe ga je dit oplossen?

Weerstand wegnemen door zelfinzicht te vergroten
‘Met een bepaalde techniek van bevragen, kun je samen met je cliënt inzichtelijk maken wat er goed en minder goed gaat. Zo wordt de cliënt zich meer bewust van zichzelf en komt tot de conclusie dat hij misschien ook wat moet met zijn sociale vaardigheden. Op die manier neem je de weerstand weg en kun je beide doelen bereiken. Oudere jeugd is vaak een stuk mondiger, maar heeft vaak beperkt zelfinzicht. Door het zelfinzicht te vergroten, kun je een stuk verder komen. De bevragingstechniek maakt vooral ook duidelijk wat de cliënt allemaal al goed kan. Want wanneer je als hulpverlener één negatief aspect benoemt, moet je ervoor zorgen dat je er een aantal positieve aspecten tegenover zet. Eén negatief punt wordt gecompenseerd door vijf complimenten.’

Gevoel visueel maken met een thermometer
De cursus biedt tal van praktische tools voor situaties waar ambulante hulpverleners in gezinnen mee te maken hebben. Nog een voorbeeld: een thermometer in huis hangen waarop de jongere kan aangeven hoe hij zich voelt. Stel dat een jongere geïrriteerd is, dan weet de rest van het gezin dat ze bepaalde dingen niet moeten doen of anders moeten aanpakken. Doordat cliënten dankzij de thermometer hun gevoel visueel kunnen maken, is het veel makkelijker communiceren, wordt het gevoel of de bui bespreekbaar en is de lading er snel af.

 Geldgebrek versus goede hulpverlening
Ook het grootste dilemma van de ambulante hulpverlening komt aan bod in de cursus: geldgebrek versus goede hulp. ‘De gemeentes willen dat ambulante hulpverleners steeds meer het netwerk van het gezin betrekken bij de hulpverlening. Dat kan soms wel, maar ook soms niet. Hoe ga je een kind dan toch goed helpen? In de cursus gingen we in op de mogelijkheden, samenwerking met anderen en hoe je effectief communiceert met de gemeente.

Bij elkaar in de keuken kijken
Wat de cursus Coachend begeleiden van kind en gezin volgens Elise zo leuk maakte, is het samen oefenen met andere collega’s. ‘Als hulpverlener werk je vaak alleen. Op de cursus kun je bij andere collega’s in de keuken kijken. Zo leer je niet alleen de vaardigheden die in deze cursus worden behandeld. Je leert ook veel van elkaar.’